Basis uitleg Ubuntu
Ubuntu: samen meer mens! Hoezo?
Ubuntu (spreek uit: oeboentoe) is het centrale uitgangspunt van Afrikaanse filosofie: de essentie van wat het betekent een mens te zijn. Kort vertaald betekend het ‘medemenselijkheid’, leven vanuit het besef ‘ik ben omdat wij zijn’; een mens wordt een mens door andere mensen, ik heb de (vreemde) ander nodig om mens(elijk) te worden.
De hoogste lof die je iemand kunt geven in de Afrikaanse cultuur, is te zeggen dat iemand ‘ubuntu’ heeft, dat iemand zich inzet voor anderen, zonder voordeel te behalen ten koste van anderen, iemand die zijn of haar menselijkheid deelt met anderen: gastvrij, meelevend, barmhartig, open.
Een mooie naam voor een huis dat voor iedereen een plek van waardering wil zijn, juist ook voor mensen die maar zelden hun eigen menselijke waardigheid voelen of erkend krijgen. Het zal ook vast niet altijd lukken om 100% ubuntu te zijn, deelnemers zullen zich niet allemaal bij elkaar thuis voelen en actieve betrokkenen zullen niet altijd alles in harmonie kunnen doen verlopen. Maar we noemen het huis zo, om onszelf er voortdurend aan te blijven herinneren hoe we bedoeld zijn, hoe we er samen voor elkaar kunnen zijn als we daarvoor kiezen.
Veel van wat we denken, hoe we doen en spreken, hebben we geleerd van anderen en leren wij weer aan anderen. Mensen streven ernaar in vrede samen te leven, het goed te hebben met elkaar. Maar er bestaan ook ideologien en systemen die erop uit zijn te vernietigen en te ontmenselijken. Of het nou politieke, economische of religieuze overtuigingen zijn die de ander onderuit willen halen; degenen die daarmee willen regeren zijn zelf net zo ontmenselijkt. Alle (on)mensenlijkheid is verbonden met elkaar.
Desmond M. Tutu schrijft in het fotoboek ”Ubuntu”: “Nooit was dit duidelijker dan tijdens de jaren van apartheid in Zuid-Afrika. (…) In feite heb ik indertijd gezegd dat de onderdrukker net zo, zo niet meer, ontmenselijkt werd als de onderdrukten. (…) bracht ik de woorden van een man genaamd Malusi Mpumlwana (…) vaak in herinnering. Zelfs toen hij werd gemarteld door de veiligheidspolitie, keek hij naar zijn folteraars en was zich ervan bewust dat zij ook menselijke wezens waren en dat zij hem nodig hadden ‘om hen te helpen de mensenlijkheid te hervinden die ze bezig waren te verliezen’. (…) sommige plegers bekenden en vroegen om vergeving en gratie. Deze vergevingsgezindheid had niets te maken met onbaatzuchtigheid. Het ging erom waardigheid en menselijkheid opnieuw te veroveren en deze toe te kennen aan de vroegere onderdrukkers.
Deze uitdrukking van ubuntu toonde aan dat we alleen samen ooit menselijk kunnen zijn. Samen is de enige manier waarop we vrij kunnen zijn.”
(Tutu was toen anglicaans aartsbisschop van Kaapstad)
Ubuntu (spreek uit: oeboentoe) is het centrale uitgangspunt van Afrikaanse filosofie: de essentie van wat het betekent een mens te zijn. Kort vertaald betekend het ‘medemenselijkheid’, leven vanuit het besef ‘ik ben omdat wij zijn’; een mens wordt een mens door andere mensen, ik heb de (vreemde) ander nodig om mens(elijk) te worden.
De hoogste lof die je iemand kunt geven in de Afrikaanse cultuur, is te zeggen dat iemand ‘ubuntu’ heeft, dat iemand zich inzet voor anderen, zonder voordeel te behalen ten koste van anderen, iemand die zijn of haar menselijkheid deelt met anderen: gastvrij, meelevend, barmhartig, open.
Een mooie naam voor een huis dat voor iedereen een plek van waardering wil zijn, juist ook voor mensen die maar zelden hun eigen menselijke waardigheid voelen of erkend krijgen. Het zal ook vast niet altijd lukken om 100% ubuntu te zijn, deelnemers zullen zich niet allemaal bij elkaar thuis voelen en actieve betrokkenen zullen niet altijd alles in harmonie kunnen doen verlopen. Maar we noemen het huis zo, om onszelf er voortdurend aan te blijven herinneren hoe we bedoeld zijn, hoe we er samen voor elkaar kunnen zijn als we daarvoor kiezen.
Veel van wat we denken, hoe we doen en spreken, hebben we geleerd van anderen en leren wij weer aan anderen. Mensen streven ernaar in vrede samen te leven, het goed te hebben met elkaar. Maar er bestaan ook ideologien en systemen die erop uit zijn te vernietigen en te ontmenselijken. Of het nou politieke, economische of religieuze overtuigingen zijn die de ander onderuit willen halen; degenen die daarmee willen regeren zijn zelf net zo ontmenselijkt. Alle (on)mensenlijkheid is verbonden met elkaar.
Desmond M. Tutu schrijft in het fotoboek ”Ubuntu”: “Nooit was dit duidelijker dan tijdens de jaren van apartheid in Zuid-Afrika. (…) In feite heb ik indertijd gezegd dat de onderdrukker net zo, zo niet meer, ontmenselijkt werd als de onderdrukten. (…) bracht ik de woorden van een man genaamd Malusi Mpumlwana (…) vaak in herinnering. Zelfs toen hij werd gemarteld door de veiligheidspolitie, keek hij naar zijn folteraars en was zich ervan bewust dat zij ook menselijke wezens waren en dat zij hem nodig hadden ‘om hen te helpen de mensenlijkheid te hervinden die ze bezig waren te verliezen’. (…) sommige plegers bekenden en vroegen om vergeving en gratie. Deze vergevingsgezindheid had niets te maken met onbaatzuchtigheid. Het ging erom waardigheid en menselijkheid opnieuw te veroveren en deze toe te kennen aan de vroegere onderdrukkers.
Deze uitdrukking van ubuntu toonde aan dat we alleen samen ooit menselijk kunnen zijn. Samen is de enige manier waarop we vrij kunnen zijn.”
(Tutu was toen anglicaans aartsbisschop van Kaapstad)
